Dizanteri nasıl bulaşır? Dizanteri, mide ve kalın bağırsak ağrısına neden olan yüksek ateş, ishal, kanlı ishal ve yüksek ateş ile ortaya çıkan bir tür kalın bağırsak iltihabı hastalığıdır. Hastalığa neden olan mikroorganizmalar sadece taşıyıcı veya hasta kişilerde mevcuttur. İyileşme sürecinde olan kişilerin hastalığı taşıma özelliği olduğundan bu hastalardan uzak kalmalı ve yakınlık içerisinde bulunulmamalıdır. Yapılan tıbbi incelemeler sonucu dizanteri nasıl bulaşır sorusuna en güze cevap olarak; hastalığı taşıyan insanlar tarafından bulaştırıldığı tespit edilmiştir.
Dizanteri büyük çoğunlukla insan dışkısı, kanalizasyon akıntıları, çeşitli pislikler, oral yol ile bulaşmaktadır. Tuvaletten çıkınca yıkanmayan eller ve yıkanmayan gıdalar dizanteri hastalığının bulaşmasına yardımcı olurlar. Bu nedenle tuvalet sonrası yıkanmayan elleri ağza götürmekten kaçınılmalıdır.
Dizanteri hastası bir kişinin dışkısına konarak uçan kanatlılarda hastalığın bulaşmasına oldukça fazla katkıda bulunurlar. Ayrıca savaşların, kıtlıkların neden olduğu kirlenmiş sular ve yiyecekler ile kalabalıkların bulunduğu okullarda hastalığın bulaşması için uygun ortamlardır.
Dizanteriyi bulaştıran mikroplar
Amipli dizanteri; mikrobun vücuda girmesinden itibaren iki üç hafta içinde hastalık etkileri görülmeye başlar. Hasta karın ağrıları, ishal, yüksek ateş, halsizlik ve kilo kaybı yaşamaya başlar.
Basili dizanteri de ise; hastalığın şiddeti daha fazladır. Shigella türü (Maymunlarda görülün mikrop) mikroplar tarafından bulaştırılır. Hastalık belirtileri bulaşmadan itibaren birkaç gün içinde ortaya çıkar. Direkt bulaşma hastalığın bulaştığı kapı zilleri, kaşık, bıçak, çatal, havlu, bardak ve tuvalet musluklarıdır. Bu mikrobun yayılmasında başta karasinekler olmak üzere uçuşan böcekler daha etkindir. En önemli belirtisi sümüksü ve kanlı ishaldir. Hasta halsiz ve yüksek ateşe maruz kalır. Hastanın diğer kişilerden ayrı tutulması gerekir.
Amip, sağlıklı kişilere taşıyıcı veya hasta kişiler tarafından bulaştırılır. Bununla birlikte kedi, köpek ve maymun gibi hayvanlarında dizanteriyi bulaştırdığı bilinmektedir. Hasta dışkısına maruz kalmış sular ile kirlenmiş yiyecek ve içecekler en önemli bulaştırma aracıdır. Bazı yörelerde insan dışkısı gübre olarak kullanılmaktadır. Bu yörelerde bu hastalık daha fazla görülmektedir. Ayrıca dizanteri yaz aylarında daha fazla görülür.
Kanalizasyonlar ile su kuyularının birbirine olan yakınlığı bu suların kirlenmesine neden olur. Bu durumda suların kullanılması ile de hastalık insana geçebilir. Dış ortamlarda insan artığı diyebileceğimiz trofazitler (İçi kan, iltihap ya da sıvı dolu kistler) dış ortamlarda sıcak etkisi ile yok olabilirler. Bunların normal insanlara fazla zararı olmaz, fakat hasta ya da taşıyıcı kişilere bulaştığında hastalığın şiddetlenmesine veya hastanın aylarca hasta kalmasına neden olabilir.
Dizanteri hastalığı bazen ayakta atlatılabilir. Hastalığın insan bağışıklık sisteminin gücü ile doğrudan ilgisi vardır. Eğer hasta beslenme ve diğer insani yaşam standardı yüksek ise hastalığa yakalansa bile kolay atlatacaktır. Dizanteriye maruz kalan kişilerin dışarıda gezmemesi gerekir. Aksi halde dışarıya da yayabilir.
Evden çıkmayan kişiler ile ev halkı direkt temastan kaçınmalıdır. Özellikle toplu yaşam alanlarının bulunduğu yerlerde temizlikçi, aşçı ve bulaşıkçı gibi meslekleri icra eden kişiler de fazlaca görülen hastalığa yakalanmamak için altı aylık periyodik hekim muayenesinden geçmek gerekiyor.
