Dizanteri nasıl anlaşılır, belirtileri nelerdir?

Dizanteri, bağırsakların iltihaplanması sonucu ortaya çıkan, genellikle şiddetli ishal, karın ağrısı ve dışkıda kan veya mukus ile karakterize olan bir hastalıktır. İki ana türü vardır: bakteriyel dizanteri (genellikle Shigella bakterisi nedeniyle) ve amipli dizanteri (Entamoeba histolytica paraziti nedeniyle). Her iki tür de kirli su, kontamine yiyecekler veya hijyen eksikliği yoluyla bulaşabilir. Erken teşhis ve tedavi önemlidir, çünkü ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Dizanteri belirtileri, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir, ancak genel olarak aşağıdaki semptomlar yaygındır:

• Şiddetli ve sık ishal: Genellikle sulu veya kanlı, mukuslu dışkı ile seyreder. Günde 10-20 kez tuvalete çıkma ihtiyacı hissedilebilir.
• Karın ağrısı ve kramplar: Özellikle alt karın bölgesinde şiddetli ağrı ve kramplar görülür, bazen bulantı ve kusma eşlik edebilir.
• Ateş: Yüksek ateş (38°C üzeri) sık görülür ve titreme ile birlikte olabilir.
• Halsizlik ve yorgunluk: Vücudun sıvı kaybı (dehidrasyon) nedeniyle enerji düşüklüğü, baş dönmesi ve bitkinlik hissedilir.
• Dışkıda kan veya mukus: Bu, dizanterinin ayırt edici bir belirtisidir; bakteriyel dizanteride daha belirgin kan, amipli dizanteride ise mukus ön planda olabilir.
• İştah kaybı ve kilo kaybı: Hastalık ilerledikçe iştahsızlık ve hızlı kilo verme görülebilir.
• Dehidrasyon belirtileri: Ağız kuruluğu, susuzluk, idrar çıkışında azalma ve ciltte kuruluk gibi semptomlar ortaya çıkabilir.

Dizanteri şüphesi durumunda, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Teşhis genellikle şu yollarla yapılır:

• Fiziksel muayene: Doktor, karın ağrısı, ateş ve diğer belirtileri değerlendirir.
• Dışkı testi: Dışkı örneği laboratuvarda incelenerek kan, mukus, bakteri veya parazit varlığı tespit edilir. Bu, dizanteri türünü belirlemek için kritiktir.
• Kan testleri: Enfeksiyonun şiddetini değerlendirmek veya komplikasyonları kontrol etmek için yapılabilir.
• Görüntüleme testleri: Nadiren, bağırsak hasarını değerlendirmek için ultrason veya diğer yöntemler kullanılabilir.

Eğer yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, özellikle kanlı ishal ve yüksek ateş varsa, derhal tıbbi yardım almalısınız. Erken tedavi, hastalığın yayılmasını önlemeye ve iyileşmeyi hızlandırmaya yardımcı olur. Ayrıca, hijyen kurallarına uymak (elleri sık yıkamak, temiz su içmek) dizanteriden korunmada etkilidir.